Cây xuyến chi: Loài hoa đẹp và nhiều công dụng

Cây xuyến chi có tên khoa học là Coreopsis tinctoria, thuộc họ Cúc (Asteraceae). Loài cây này có nguồn gốc từ châu Mỹ, và hiện nay được trồng ở nhiều nơi trên thế giới, bao gồm Việt Nam.

Cây xuyến chi là loại cây nhỏ, cao khoảng 30-60 cm. Lá cây hình trứng, mọc đối xứng nhau. Hoa cây xuyến chi màu vàng, mọc thành chùm ở ngọn cây.

• Coreopsis tinctoria var. alba
• Coreopsis verticillata var. alba

Các giống cây xuyến chi này có hoa màu trắng tinh khiết, mọc thành chùm ở ngọn cây. Hoa có đường kính khoảng 2-3 cm, nở từ tháng 5 đến tháng 8.

Phân bố

Cây xuyến chi phân bố chủ yếu ở các nước nhiệt đới và cận nhiệt đới, bao gồm châu Mỹ, châu Phi, châu Á, và châu Úc.

Ở Việt Nam, cây xuyến chi phân bố ở nhiều vùng miền, từ đồng bằng đến miền núi. Loài cây này thường mọc ở những nơi ẩm ướt, rậm rạp như rừng, ven sông suối, và nương rẫy.

Thành phần hóa học

Cây xuyến chi chứa nhiều hoạt chất có tác dụng sinh học, bao gồm:

• Flavonoid: Có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm, và bảo vệ gan.
• Triterpene: Có tác dụng kháng khuẩn, kháng virus, và chống viêm.
• Saponin: Có tác dụng kháng khuẩn, kháng virus, và chống viêm.
• Anthraquinone: Có tác dụng nhuận tràng và lợi tiểu.

Tác dụng

Cây xuyến chi có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, bao gồm:

• Kháng khuẩn, kháng virus: Cây xuyến chi có tác dụng chống lại nhiều loại vi khuẩn và virus, bao gồm vi khuẩn gây tiêu chảy, virus gây cúm, và virus gây viêm gan B.
• Chống viêm: Cây xuyến chi có tác dụng giảm viêm trong các bệnh lý như viêm họng, viêm phế quản, và viêm khớp.
• Hạ sốt: Cây xuyến chi có tác dụng hạ sốt trong các bệnh lý như sốt xuất huyết, sốt rét, và sốt do cảm cúm.
• Thanh nhiệt giải độc: Cây xuyến chi có tác dụng thanh nhiệt giải độc, giúp cơ thể đào thải các chất độc hại.
• Tăng cường miễn dịch: Cây xuyến chi có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.

Liều dùng

Cây xuyến chi được sử dụng dưới dạng thuốc sắc, thuốc viên, hoặc thuốc bột. Liều dùng của cây xuyến chi như sau:

• Thuốc sắc: Sử dụng 10-20 gram lá xuyến chi khô sắc với 300-500 ml nước, đun sôi trong 15 phút, chia làm 3 lần uống trong ngày.
• Thuốc viên: Sử dụng 200-400 mg viên xuyến chi, ngày uống 3 lần.
• Thuốc bột: Sử dụng 2-4 gram bột xuyến chi, ngày uống 3 lần.

Chống chỉ định

Cây xuyến chi có thể gây ra một số tác dụng phụ như đau bụng, buồn nôn, và nôn mửa. Phụ nữ mang thai và cho con bú không nên sử dụng cây xuyến chi.

Kết luận

Cây xuyến chi là loài hoa đẹp và nhiều công dụng. Loài cây này đã được nghiên cứu và chứng minh tác dụng trong nhiều bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên, cần sử dụng cây xuyến chi đúng cách để tránh các tác dụng phụ.

Ngoài ra, cây xuyến chi còn có một số tác dụng khác như:

• Chữa bệnh viêm da: Lá cây xuyến chi được sử dụng để đắp lên các vùng da bị viêm, giúp giảm sưng đỏ và ngứa.
• Chữa bệnh mụn trứng cá: Lá cây xuyến chi được sử dụng để rửa mặt, giúp giảm mụn trứng cá và giúp da sáng mịn.
• Chữa bệnh hôi miệng: Lá cây xuyến chi được sử dụng để súc miệng, giúp khử mùi hôi miệng.
• Chữa bệnh mẩn ngứa: Lá cây xuyến chi được sử dụng để nấu nước tắm, giúp giảm mẩn ngứa.