Cây Thuốc Nam Bách Bộ

Cây bách bộ là một cây thuốc nam quý, có nhiều tác dụng trong điều trị các bệnh về đường hô hấp và diệt ký sinh trùng.

 Cây bách bộ (tên khoa học: Stemona tuberosa Lour.) là một loại cây thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền Việt Nam. Cây có hình dáng dây leo, thân nhỏ nhẵn, thường mọc ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Bộ phận dùng làm thuốc chủ yếu là rễ củ.

Cây Thuốc Nam Bách Bộ

2. Đặc điểm thực vật:

  • Thân: Dây leo, nhỏ, nhẵn, dài khoảng 6-8m hoặc hơn.
  • Rễ củ: Nhiều củ, mọc thành khóm dày đặc, hình trụ, dài 15-30cm, màu trắng vàng, vị ngọt, hậu đắng.
  • Lá: Mọc đối hoặc so le, hình tim, có cuống.
  • Hoa: To, màu đỏ hoặc vàng, mọc 1-2 hoa ở nách lá.
  • Quả: Hình nang, chứa 5-8 hạt nhỏ màu nâu.

3. Phân bố:

Cây bách bộ phân bố rộng rãi ở cả miền Bắc và miền Nam Việt Nam, thường mọc ở vùng rừng núi, ưa ẩm và sáng, có khả năng chịu bóng râm.

4. Thành phần hóa học:

Rễ củ bách bộ chứa nhiều alcaloid, chủ yếu là stemonin, tuberstemonin, isostemotin, stemonidin... Ngoài ra, còn có chứa tinh bột, saponin, chất béo, đường...

5. Tác dụng dược lý:

  • Tác dụng long đờm, giảm ho: Các alcaloid trong bách bộ có tác dụng kích thích niêm mạc đường hô hấp, làm tăng tiết dịch, giúp long đờm và giảm ho hiệu quả.
  • Tác dụng diệt ký sinh trùng: Bách bộ có tác dụng diệt giun kim, giun đũa, chấy, rận nhờ các thành phần alcaloid có độc tính.
  • Tác dụng kháng khuẩn: Một số nghiên cứu cho thấy bách bộ có tác dụng ức chế sự phát triển của một số vi khuẩn gây bệnh.

6. Công dụng trong y học cổ truyền:

Bách bộ được sử dụng trong nhiều bài thuốc chữa các bệnh như:

  • Ho: Ho khan, ho có đờm, ho do viêm phế quản, ho lao...
  • Viêm họng: Viêm họng cấp và mãn tính.
  • Hen suyễn: Giúp giảm triệu chứng khó thở, co thắt phế quản.
  • Tẩy giun: Giun kim, giun đũa.
  • Diệt chấy, rận: Dùng ngoài da.

7. Cách dùng và liều lượng:

  • Sắc uống: 4-12g rễ củ khô/ngày, chia làm 2-3 lần.
  • Cao lỏng: 2-4ml/lần, ngày 2-3 lần.
  • Dùng ngoài: Giã nát rễ củ tươi, xát lên tóc để diệt chấy, rận.

8. Lưu ý:

  • Bách bộ có độc tính, không tự ý sử dụng khi chưa có sự chỉ định của thầy thuốc.
  • Phụ nữ có thai và cho con bú không nên dùng.
  • Không dùng quá liều quy định.

9. Kết luận:

Cây bách bộ là một cây thuốc nam quý, có nhiều tác dụng trong điều trị các bệnh về đường hô hấp và diệt ký sinh trùng. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng cách và liều lượng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm:

Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho lời khuyên của chuyên gia y tế. Vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.